W czterech placówkach edukacyjnych w listopadzie 2015 r. na terenie gminy Łomża, Fundacja „Sztuk i Dialogu” w ramach zadania publicznego „Umiem wyrażać siebie – cykl działań profilaktycznych” przeprowadziła pilotaż programu profilaktycznego pn. „Cukierki”. Celem tego programu jest wczesna profilaktyka uzależnień wśród uczniów w wieku 5-10 lat, ćwiczenie pożądanych zachowań w sytuacjach, kiedy dziecko czuje zagrożenie ze strony nieznajomej osoby dorosłej, a także praca nad kształtowaniem umiejętności troski o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi ludźmi.
W zajęciach uczestniczyło 112 uczniów ze szkół podstawowych: w Wygodzie, Podgórzu, Nowych Kupiskach oraz Konarzycach. Program wczesnej profilaktyki „Cukierki” to zajęcia, w którym dorosły podejmuje rozmowę z dzieckiem na temat zagrożeń związanych z substancjami zabierającymi wolność. Program powstał w oparciu o bajkę pod tym samym tytułem autorstwa Agnieszki Grzelak. Ta forma pracy uwzględnia prawidłowości rozwojowe dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Podjęcie tematu uzależnień przez pryzmat wyobrażonej sytuacji ujmuje problem w pewne ramy. Problem używania substancji psychoaktywnych nie zostaje ukazany wprost, lecz może być przez dzieci zidentyfikowany, jeśli miały już informacje lub obserwacje na ten temat. Jeżeli jest to im zupełnie obce będą uczyły się prawidłowych zachowań w przypadku zagrożenia. Otrzymują informacje gdzie szukać pomocy. Wskazane zostają sposoby wzmacniania czynników chroniących jak więź z bliskimi dorosłymi i nawiązywanie relacji z rówieśnikami. Połączenie bajki z aktywną pracą dzieci daje możliwości szukania dróg rozwiązań, które mogą doskonalićw następnych latach rozwoju i edukacji.
Samo pojęcie uzależnienia wprowadzane jest za pomocą zabawy. Ochotnikom oplata się ręce nitką, co ma pokazać, jak silnie potrafi zniewalać nałóg. Dzieci mają okazję doświadczyć, że bardzo trudno samemu pokonać uzależnienie i czasem potrzebna jest pomoc innych osób, co symbolizuje przecinanie nitki przez koleżankę, kolegę czy nauczyciela.
W trakcie innej zabawy dzieci przekazują z rąk do rąk „wielkiego cukierka owiniętego w szeleszczącą folię”, który symbolizuje cukierka zaczarowanego przez Sopucha - negatywną postać bajki. Na sygnał prowadzącego dziecko, które trzyma piłeczkę, zostaje "zaczarowane" i staje z dala od grupy udając zahipnotyzowaną i lunatykującą postać. Gra trwa do chwili, gdy tylko jeden uczeń nie jest zaczarowany. Jego zadaniem jest "odczarowanie" pozostałych dzieci. Przy tej zabawie tłumaczy się dzieciom, że tytułowe "Cukierki" to symbol wszystkich rzeczy niewiadomego pochodzenia, to symbol czegoś niebezpiecznego dla dziecka, ale schowanego pod przykryciem kuszącej kolorowej osłonki zapowiadającej złudną przyjemność i korzyści.
Co więcej, program przypomina dzieciom, że zatrudnieni w szkołach pracownicy obsługi mogą pomóc w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa, na przykład kiedy ktoś nieznajomy kręci się wokół budynku. W ten sposób przywracamy znaczenie personelu administracyjnego szkół (woźnych, kucharek, konserwatorów itp.), których rola jest ostatnio niedoceniana.
Zajęcia podobały się uczniom. Ich zdaniem były potrzebne i ciekawe. Dzieciom odpowiadał sposób prowadzenia zajęć- wesoła, przyjazna atmosfera i możliwość zaangażowania się przez każdego w dyskusję, scenki, prace plastyczne, pytania do prowadzących. A oto fragmenty wypowiedzi uczniów: „Zajęcia nauczyły mnie:
- że nie można zażywać niebezpiecznych substancji, bo można się uzależnić,
- że trudno zerwać z nałogiem,
- żeby nie przyjmować nic od nieznajomych,
- nie używać wulgarnych słów,
- że nie można brać od obcych cukierków, bo mogą w nich być narkotyki lub alkohol,
- że jak zaczepia mnie ktoś obcy, to mam krzyczeć, uciekać, wołać o pomoc,
- że ładnie ubrani ludzie nie zawsze są dobrzy,
- żeby nie wsiadać do aut nieznajomych ludzi,
- że trzeba mieć szacunek do wszystkich osób pracujących w szkole,
- że trzeba sobie pomagać, gdy widzimy, ze ktoś jest w niebezpieczeństwie''.
Nie udałoby się przeprowadzić tych zajęć bez współpracy z dyrekcją placówek. Dlatego serdeczne podziękowania należą się Pani Beacie Michalak- Dyrektor Szkoły Podstawowej w Konarzycach, Pani Małgorzacie Arnista - Dyrektor Szkoły Podstawowej w Wygodzie, Pani Edycie Śledziewskiej– Dyrektor Szkoły Podstawowej w Nowych Kupiskach oraz Pani Annie Wądołowskiej – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Podgórzu, a także wszystkim wychowawcom klas, które zostały objęte programem.
Dzięki życzliwości i wsparciu Pana Wójta – Piotra Kłysa, Fundacja miała możliwość przeprowadzenia tych zajęć w placówkach edukacyjnych gminy Łomża.
Autor: Katarzyna Modzelewska – Prezes Fundacji Sztuk i Dialogu
Zdjęcia pochodzą ze strony SP w Kupiskach
Rozstrzygnięcie konkursów plastycznych o OZE
Stypendia dla najzdolniejszych
Konkurs plastyczny dot. odnawialnych źródeł energii
Warsztaty świąteczne w Szkole Podstawowej w Kupiskach
Sukces uczniów ze Szkoły w Kupiskach
Dzień Edukacji Narodowej